- Lekarz może wystawić zwolnienie do 4 dni do przodu (gdy następny dzień jest wolny od pracy lub wizyta odbywa się w trakcie wcześniejszego zwolnienia) oraz do 3 dni wstecz w przypadku uzasadnionej niemożności wcześniejszej wizyty
- Elektroniczny system e-ZLA umożliwia lekarzowi sprawdzenie aktualnych zwolnień pacjenta, co znacząco zmniejsza ryzyko nieuzasadnionego nakładania się okresów niezdolności do pracy
- W przypadku nakładających się zwolnień pracownikowi przysługuje tylko jedno świadczenie – według stawki z drugiego zwolnienia (100% podstawy przy ciąży i wypadkach, 80% przy zwykłej chorobie)
- Zasiłek chorobowy zastępuje wynagrodzenie chorobowe po przekroczeniu limitu 33 dni zwolnienia w roku kalendarzowym (14 dni dla osób powyżej 50. roku życia)
- Nakładanie się zwolnień lekarskich jest prawnie dopuszczalne i nie niesie żadnych negatywnych konsekwencji dla pracownika, o ile zostały wystawione zgodnie z zasadami orzekania o niezdolności do pracy
Otrzymanie dwóch zwolnień lekarskich w tym samym czasie może zdarzyć się każdemu pracownikowi. Szczególnie często sytuacja ta dotyczy osób, które muszą udać się na wizytę kontrolną do innego specjalisty podczas trwania pierwszego zwolnienia lekarskiego.
Przepisy regulujące zwolnienia lekarskie
Podstawę prawną dla wystawiania zwolnień lekarskich stanowią dwa kluczowe akty prawne: ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz rozporządzenie w sprawie sposobu i trybu orzekania o czasowej niezdolności do pracy.
Dokumenty te szczegółowo określają zasady wydawania zaświadczeń o niezdolności do pracy oraz precyzują, w jakich okolicznościach lekarz może wystawić zwolnienie.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, lekarz ma możliwość wystawienia zwolnienia nie tylko w dniu wizyty, ale również z wyprzedzeniem do czterech dni – na przykład gdy następny dzień jest wolny od pracy lub gdy pacjent przebywa już na wcześniej wystawionym zwolnieniu. Dodatkowo medyk może wystawić zwolnienie wstecz, maksymalnie na okres trzech dni poprzedzających wizytę.
Kiedy zwolnienia lekarskie mogą się nakładać?
Nakładanie się okresów zwolnień lekarskich najczęściej występuje podczas wizyt kontrolnych u różnych specjalistów.
Wyobraź sobie sytuację: przebywasz na dwutygodniowym zwolnieniu po zabiegu, ale musisz udać się na wizytę kontrolną do lekarza rodzinnego już po tygodniu. Jeśli podczas tej wizyty lekarz stwierdzi dalszą niezdolność do pracy – na przykład z powodu powikłań lub przedłużającej się rekonwalescencji – może wystawić kolejne zwolnienie, które częściowo pokryje się z pierwszym.
Podobna sytuacja może wystąpić, gdy w trakcie zwolnienia pojawią się dodatkowe problemy zdrowotne wymagające konsultacji u innego specjalisty. W świetle prawa takie nakładanie się zwolnień jest całkowicie dopuszczalne i nie niesie ze sobą żadnych negatywnych konsekwencji dla pracownika.
Zasady wystawiania e-ZLA przez lekarzy
Obecnie wszystkie zwolnienia lekarskie wystawiane są w formie elektronicznej jako e-ZLA. System ten zapewnia znacznie lepszą kontrolę nad procesem wystawiania zaświadczeń o niezdolności do pracy. Każdy lekarz ma dostęp do informacji o aktualnych zwolnieniach danego pacjenta, co pozwala uniknąć nieuzasadnionego nakładania się okresów niezdolności do pracy.
Medyk podczas wizyty może sprawdzić, czy pacjent posiada już wystawione przez innego specjalistę zwolnienie lekarskie. Co istotne, system nie ujawnia danych osobowych lekarza, który wystawił poprzednie zaświadczenie – widoczny jest jedynie termin obowiązywania zwolnienia.
Po wystawieniu e-ZLA, dokument jest automatycznie przesyłany do ZUS, a następnie przekazywany do pracodawcy poprzez jego profil informacyjny. Transfer ten następuje nie później niż w dniu następującym po otrzymaniu zaświadczenia przez ZUS. Taki elektroniczny obieg dokumentów znacznie usprawnia proces informowania wszystkich zainteresowanych stron o niezdolności pracownika do pracy.
Świadczenia w przypadku nakładających się zwolnień
Posiadanie dwóch nakładających się zwolnień lekarskich nie oznacza podwójnych świadczeń finansowych dla pracownika. W takiej sytuacji przysługuje tylko jedno świadczenie – wynagrodzenie lub zasiłek chorobowy w wysokości wynikającej z drugiego zwolnienia lekarskiego.
Wysokość świadczenia może się różnić w zależności od przyczyny niezdolności do pracy. Przepisy przewidują wypłatę 100% podstawy wymiaru w przypadku niezdolności do pracy przypadającej w okresie ciąży, wynikającej z wypadku w drodze do lub z pracy, lub gdy pracownik poddał się badaniom dla dawców komórek, tkanek i narządów.
W przypadku zwykłej choroby lub odosobnienia związanego z chorobą zakaźną, świadczenie wynosi 80% podstawy wymiaru, przy czym pracodawca ma możliwość ustalenia wyższej kwoty.
Zasiłek chorobowy jest wypłacany po przekroczeniu określonego limitu dni zwolnienia w roku kalendarzowym. Dla pracowników poniżej 50. roku życia limit ten wynosi 33 dni, natomiast dla osób powyżej 50. roku życia – 14 dni. Po przekroczeniu tego okresu pracownik otrzymuje zasiłek chorobowy zamiast wynagrodzenia chorobowego.