Z tego artykułu dowiesz się, że:
- Zasiłek opiekuńczy wynosi 80% podstawy wymiaru wynagrodzenia i przysługuje maksymalnie przez 60 dni w roku na opiekę nad dzieckiem do 14 lat oraz 14 dni na opiekę nad starszym dzieckiem lub chorym członkiem rodziny.
- W trakcie pobierania zasiłku opiekuńczego nie można wysyłać dziecka do placówek opiekuńczych (żłobek, przedszkole, szkoła) – nawet na kilka godzin lub w celu napisania sprawdzianu.
- Wykonywanie jakiejkolwiek pracy podczas pobierania zasiłku jest możliwe tylko w wyjątkowych sytuacjach: musi być sporadyczna, realizowana poza standardowymi godzinami opieki, a wynagrodzenie nie może rekompensować utraconego zarobku.
- Opieka nad chorym dzieckiem do lat 2 to jedyny przypadek, gdy zasiłek przysługuje nawet przy obecności w domu innych osób mogących zapewnić opiekę.
- W przypadku poprawy stanu zdrowia dziecka lub możliwości przejęcia opieki przez inną osobę, należy niezwłocznie zgłosić rezygnację z pobierania zasiłku do ZUS lub pracodawcy.
Zasiłek opiekuńczy stanowi istotne wsparcie finansowe dla rodziców, którzy muszą zająć się chorym dzieckiem lub innym członkiem rodziny. Wielu ubezpieczonych zastanawia się jednak, czy w trakcie pobierania tego świadczenia mogą wykonywać jakąkolwiek pracę zarobkową.
Czego nie wolno robić podczas pobierania zasiłku opiekuńczego?
Przepisy ustawy zasiłkowej jasno określają zakazy związane z pobieraniem zasiłku opiekuńczego. Podczas okresu zasiłkowego nie możesz podejmować pracy zarobkowej ani wykonywać dodatkowych zleceń, nawet jeśli są one realizowane w ramach innej umowy.
Niedopuszczalne jest także dzielenie opieki w ciągu dnia – na przykład gdy jeden rodzic opiekuje się dzieckiem rano, a drugi po południu, by w międzyczasie pracować. Zasiłek przyznawany jest za cały dzień sprawowania opieki, dlatego nie można go łączyć z pracą zawodową w tym samym dniu.
Zasady przyznawania zasiłku opiekuńczego
Zasiłek opiekuńczy otrzymasz, gdy musisz osobiście zająć się chorym dzieckiem do 14 roku życia lub dzieckiem do 8 lat w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia placówki opiekuńczej. Świadczenie przysługuje również przy opiece nad chorym członkiem rodziny, jeśli mieszkasz z nim we wspólnym gospodarstwie domowym.
Maksymalny okres pobierania zasiłku w ciągu roku kalendarzowego wynosi 60 dni przy opiece nad dzieckiem do 14 lat oraz 14 dni w przypadku opieki nad starszym dzieckiem lub innym członkiem rodziny. Wysokość zasiłku to 80% podstawy wymiaru, którą stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie z ostatnich 12 miesięcy.
Stanowisko ZUS wobec pracy podczas pobierania zasiłku
ZUS zajmuje bardzo rygorystyczne stanowisko w kwestii łączenia pracy z zasiłkiem opiekuńczym. Zakład systematycznie weryfikuje, czy osoby pobierające świadczenie nie wykonują w tym czasie żadnej pracy zarobkowej. Kontrole obejmują zarówno pracę na etacie, jak i wszelkie dodatkowe formy zarobkowania.
W świetle przepisów, wykonywanie jakiejkolwiek pracy zarobkowej podczas pobierania zasiłku opiekuńczego skutkuje utratą prawa do świadczenia za cały okres zwolnienia. Warto podkreślić, że przepisy nie definiują precyzyjnie pojęcia „praca zarobkowa”, co daje ZUS szerokie pole do interpretacji.
Kiedy sąd uznaje pracę na zasiłku za dopuszczalną?
Sądy prezentują bardziej elastyczne podejście do kwestii pracy podczas pobierania zasiłku opiekuńczego. Przykładem jest orzeczenie Sądu Okręgowego w Bydgoszczy, który uznał za dopuszczalne wykonywanie drobnych, sporadycznych czynności zarobkowych poza normalnymi godzinami pracy, gdy dziecko ma zapewnioną opiekę innej osoby dorosłej.
Sąd zwrócił uwagę na kilka istotnych aspektów: charakter wykonywanych czynności musi być okazjonalny, a otrzymane wynagrodzenie nie może rekompensować utraconego zarobku z głównego miejsca pracy. Dodatkowo, praca powinna być wykonywana poza standardowymi godzinami, w których zwykle sprawuje się opiekę nad dzieckiem. Każdy przypadek jest jednak rozpatrywany indywidualnie, z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy.
Jak łączyć pracę z zasiłkiem opiekuńczym?
Na podstawie aktualnego orzecznictwa możemy wyróżnić konkretne warunki, które pozwalają na wykonywanie pewnych czynności zarobkowych podczas pobierania zasiłku opiekuńczego. Praca musi mieć charakter incydentalny i być wykonywana poza standardowymi godzinami sprawowania opieki nad dzieckiem.
Istotne znaczenie ma fakt, że w czasie wykonywania pracy dziecko musi mieć zapewnioną opiekę innej osoby dorosłej, na przykład drugiego rodzica. Otrzymywane wynagrodzenie powinno być znacząco niższe od normalnych zarobków – chodzi o niewielkie kwoty, nieprzekraczające kilkuset złotych.
Pamiętaj, że ZUS podczas kontroli sprawdza nie tylko fakt wykonywania pracy, ale także obecność dziecka w placówkach opiekuńczych. Wysłanie dziecka do żłobka, przedszkola czy szkoły w trakcie pobierania zasiłku opiekuńczego jest niedozwolone – nawet na kilka godzin czy w celu napisania sprawdzianu.
Wyjątek stanowi opieka nad chorym dzieckiem do lat 2 – w tym przypadku możesz otrzymać zasiłek opiekuńczy nawet wtedy, gdy w gospodarstwie domowym są inne osoby mogące zapewnić opiekę. Jeśli sytuacja zdrowotna dziecka ulegnie poprawie lub inna osoba może przejąć opiekę, należy niezwłocznie zgłosić rezygnację z pobierania zasiłku.