Okres próbny to czas, w którym zarówno pracodawca, jak i pracownik mają okazję wzajemnie się poznać i ocenić swoje możliwości współpracy. Co jednak, gdy w tym newralgicznym momencie pojawia się choroba i konieczność skorzystania ze zwolnienia lekarskiego? W naszym artykule przyjrzymy się bliżej tematowi L4 na okresie próbnym i jego potencjalnym konsekwencjom. Wyjaśnimy, jakie prawa przysługują pracownikowi, jakie obowiązki ma pracodawca oraz jak takie zdarzenie może wpłynąć na dalszą współpracę.
Czym jest L4 na okresie próbnym?
L4 na okresie próbnym to nic innego jak zwolnienie lekarskie wystawione pracownikowi, który jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na okres próbny. Warto wiedzieć, że pracownik ma pełne prawo do otrzymania takiego zwolnienia, nawet jeśli pracuje w firmie od niedawna. Lekarz może wystawić L4 w każdym momencie trwania okresu próbnego, niezależnie od tego, czy minął już pierwszy dzień pracy, czy też pracownik zachorował pod koniec trzymiesięcznego okresu próbnego. Pamiętajmy jednak, że samo prawo do otrzymania zwolnienia nie zawsze idzie w parze z prawem do świadczeń finansowych z tego tytułu.
Kiedy przysługuje wynagrodzenie chorobowe?
Kluczową kwestią dla pracownika przebywającego na L4 w trakcie okresu próbnego jest możliwość otrzymania wynagrodzenia chorobowego. Aby je uzyskać, musi minąć tak zwany okres wyczekiwania, który w przypadku umowy o pracę wynosi 30 dni. Oznacza to, że jeśli zachorujesz w pierwszym miesiącu pracy, prawdopodobnie nie otrzymasz za ten czas żadnego wynagrodzenia.
Twoja nieobecność zostanie co prawda usprawiedliwiona, ale będzie to nieobecność bezpłatna. Jeśli jednak choroba pojawi się po upływie 30 dni od rozpoczęcia pracy, masz prawo do wynagrodzenia chorobowego na takich samych zasadach, jak pracownicy zatrudnieni na innych rodzajach umów.
Ile wynosi świadczenie chorobowe?
Gdy już nabędziesz prawo do świadczeń chorobowych, ich wysokość będzie zależeć od kilku czynników. Standardowo wynosi ona 80% podstawy wymiaru zasiłku. Istnieją jednak sytuacje, w których możesz otrzymać 100% wynagrodzenia.
Dzieje się tak w przypadku choroby przypadającej na okres ciąży, wypadku przy pracy lub w drodze do pracy, a także gdy niezdolność do pracy wynika z poddania się badaniom lekarskim dla potencjalnych dawców komórek, tkanek lub narządów.
Warto również pamiętać, że w przypadku pobytu w szpitalu, zasiłek chorobowy (zawsze od 34. dnia choroby, niezależnie od wieku pracownika) wynosi 70% podstawy. Te zasady dotyczą zarówno pracowników na okresie próbnym, jak i tych zatrudnionych na dłuższe okresy.
Wpływ L4 na ocenę pracownika w okresie próbnym
Okres próbny służy wzajemnemu poznaniu się pracownika i pracodawcy. Niestety, przebywanie na zwolnieniu lekarskim może znacząco wpłynąć na ocenę pracownika. Choć pracodawca nie może oficjalnie uznać L4 za powód negatywnej oceny, to w praktyce długotrwała nieobecność może uniemożliwić pełne zaprezentowanie swoich umiejętności i kompetencji.
Pamiętajmy, że celem okresu próbnego jest sprawdzenie przydatności pracownika do wykonywania określonych obowiązków. Jeśli znaczną część tego czasu spędzasz na zwolnieniu, pracodawca może nie mieć wystarczających podstaw do pozytywnej oceny twojej pracy. Warto więc, jeśli to możliwe, starać się minimalizować czas przebywania na L4 w tym newralgicznym okresie.
Możliwości pracodawcy wobec pracownika na L4
Pracodawca ma ograniczone możliwości działania wobec pracownika przebywającego na zwolnieniu lekarskim podczas okresu próbnego. Przede wszystkim, nie może wypowiedzieć umowy o pracę w trakcie trwania L4. Jest to ochrona pracownika wynikająca z przepisów Kodeksu pracy. Jednakże, pracodawca może podjąć decyzję o nieprzedłużaniu umowy na okres próbny lub o niezawieraniu kolejnej umowy po jej zakończeniu.
Co więcej, pracodawca ma prawo do kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego. Jeśli okaże się, że pracownik w czasie L4 wykonuje czynności niezgodne z zaleceniami lekarza, może to skutkować utratą prawa do świadczeń, a nawet stanowić podstawę do rozwiązania umowy o pracę.
Okres wypowiedzenia umowy na okres próbny
Choć pracodawca nie może wypowiedzieć umowy w trakcie L4, może to zrobić bezpośrednio po powrocie pracownika do pracy. Długość okresu wypowiedzenia zależy od czasu trwania umowy na okres próbny. Dla umów zawartych na 3 miesiące okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie. Jeśli umowa była zawarta na czas dłuższy niż 2 tygodnie, ale krótszy niż 3 miesiące, okres wypowiedzenia to 1 tydzień. Natomiast dla umów krótszych niż 2 tygodnie, okres wypowiedzenia wynosi 3 dni robocze.
Pracodawca nie musi podawać konkretnej przyczyny wypowiedzenia umowy na okres próbny, co daje mu większą swobodę w podejmowaniu decyzji o zakończeniu współpracy. Jako pracownik powinieneś być świadomy, że częste lub długotrwałe L4 może wpłynąć na decyzję pracodawcy o nieprzedłużaniu współpracy, nawet jeśli nie zostanie to wprost wyrażone jako powód wypowiedzenia.
Szczególne przypadki (ciąża, wypadek przy pracy)
W niektórych sytuacjach pracownik na okresie próbnym ma dodatkowe prawa i ochronę podczas korzystania z L4. Dotyczy to przede wszystkim kobiet w ciąży oraz osób, które uległy wypadkowi przy pracy. W przypadku ciąży, kobieta ma prawo do 100% wynagrodzenia podczas zwolnienia lekarskiego, niezależnie od długości zatrudnienia.
Co więcej, pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy. Ta ochrona dotyczy również umów na okres próbny, o ile umowa ta miałaby się zakończyć po upływie trzeciego miesiąca ciąży.
Jeśli chodzi o wypadek przy pracy, pracownik ma prawo do 100% wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, bez względu na staż pracy. W tym przypadku nie obowiązuje okres wyczekiwania. Warto pamiętać, że za wypadek przy pracy uznaje się również zdarzenie, które miało miejsce w drodze do lub z pracy. Pracodawca ma obowiązek przeprowadzić postępowanie powypadkowe i sporządzić odpowiednią dokumentację. W przypadku długotrwałej niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy, pracownik ma większą ochronę przed wypowiedzeniem umowy.
L4 a przedłużenie umowy na okres próbny
Często pojawia się pytanie, czy pracodawca może przedłużyć umowę na okres próbny o czas przebywania pracownika na L4. Niestety, przepisy prawa pracy nie przewidują takiej możliwości.
Umowa na okres próbny może trwać maksymalnie 3 miesiące i tego terminu nie można przedłużyć, nawet jeśli pracownik część tego czasu spędził na zwolnieniu lekarskim. Jeśli w ostatnim dniu 3-miesięcznej umowy pracownik nadal przebywa na L4, umowa ta wygasa z upływem czasu, na jaki została zawarta.
Warto jednak zaznaczyć, że w niektórych przypadkach możliwe jest zawarcie kolejnej umowy na okres próbny. Pracodawca może ponownie zatrudnić pracownika na okres próbny, jeśli:
- Pracownik ma być zatrudniony do wykonywania innego rodzaju pracy.
- Po upływie co najmniej 3 lat od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy o pracę, jeśli pracownik ma być zatrudniony do wykonywania tego samego rodzaju pracy.
Te regulacje dają pewną elastyczność zarówno pracodawcom, jak i pracownikom, umożliwiając ponowne sprawdzenie kwalifikacji w nowych okolicznościach.
Pamiętajmy, że korzystanie z L4 na okresie próbnym jest naszym prawem jako pracowników. Jednocześnie musimy mieć świadomość, że może to wpłynąć na ocenę naszej przydatności na danym stanowisku. Dlatego tak ważne jest, aby w miarę możliwości starać się ograniczać nieobecności w pracy w tym kluczowym okresie. Jeśli jednak choroba czy wypadek nam się przytrafią, znając swoje prawa i obowiązki, będziemy lepiej przygotowani na potencjalne konsekwencje i rozmowy z pracodawcą.