Zatrudnianie osób niepełnosprawnych to nie tylko kwestia społecznej odpowiedzialności biznesu, ale także szereg wymiernych korzyści dla pracodawców. W tym artykule przyjrzymy się zaletom oraz procesom związanym z zatrudnianiem pracowników z niepełnosprawnościami, zarówno z perspektywy pracodawcy, jak i samego pracownika.
Rynek pracy osób niepełnosprawnych w Polsce
W Polsce żyje około 3 miliony osób z orzeczonym stopniem niepełnosprawności, choć szacunki wskazują, że liczba ta może sięgać nawet 7 milionów. Według danych z 2019 roku, wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosił 26,8%, a współczynnik aktywności zawodowej osiągnął poziom 28,8%.
Mimo że obserwujemy pozytywne zmiany w tym zakresie, aktywność zawodowa osób z niepełnosprawnościami wciąż znacząco odbiega od poziomu aktywności osób pełnosprawnych. Warto zauważyć, że osoby z niepełnosprawnościami pracują w różnorodnych branżach, od ochrony i gastronomii, przez dziennikarstwo i sprzedaż, aż po prawo, medycynę i programowanie.
Korzyści finansowe dla pracodawcy
Zatrudnienie osoby niepełnosprawnej wiąże się z licznymi korzyściami finansowymi dla pracodawcy. Jedną z najistotniejszych jest możliwość uzyskania dofinansowania do wynagrodzenia pracownika z niepełnosprawnością. Wysokość tego dofinansowania zależy od stopnia niepełnosprawności pracownika i może wynosić od 500 zł do 2400 zł miesięcznie.
Dodatkowo, pracodawcy mogą ubiegać się o zwrot kosztów przystosowania stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej. Refundacja ta może obejmować koszty adaptacji pomieszczeń, zakupu specjalistycznego sprzętu czy oprogramowania.
Kolejną znaczącą korzyścią są ulgi we wpłatach na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Pracodawcy zatrudniający odpowiednią liczbę osób z niepełnosprawnościami mogą zostać zwolnieni z tych wpłat lub znacząco je obniżyć, co przekłada się na realne oszczędności dla firmy.
Wszystkie te kwestie omawiamy szczegółowo poniżej.
Dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych
System dofinansowań do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych stanowi znaczące wsparcie dla pracodawców. Od stycznia 2023 roku obowiązują nowe, wyższe kwoty miesięcznych dofinansowań. Dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności wynoszą one 2400 zł, z umiarkowanym – 1350 zł, a z lekkim – 500 zł.
Co istotne, kwoty te mogą być dodatkowo zwiększone w przypadku osób z określonymi schorzeniami, takimi jak choroba psychiczna, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe, epilepsja czy niewidomi.
Aby skorzystać z dofinansowania, pracodawca musi spełnić określone warunki, m.in. zatrudniać odpowiednią liczbę osób niepełnosprawnych oraz nie posiadać zaległości wobec PFRON. Dofinansowanie wypłacane jest co miesiąc i nie może przekroczyć faktycznie poniesionych kosztów płacy.
Zwrot kosztów przystosowania stanowiska pracy
Pracodawcy decydujący się na zatrudnienie osoby niepełnosprawnej mogą liczyć na wsparcie finansowe w zakresie przystosowania stanowiska pracy. Refundacja może obejmować koszty adaptacji pomieszczeń, zakupu specjalistycznego sprzętu czy oprogramowania niezbędnego do wykonywania pracy przez osobę z niepełnosprawnością.
Maksymalna kwota zwrotu może sięgać nawet 15-krotności przeciętnego wynagrodzenia. Warunkiem uzyskania refundacji jest zatrudnienie osoby niepełnosprawnej przez co najmniej 36 miesięcy.
Pracodawca musi tylko złożyć odpowiedni wniosek do starosty i uzyskać pozytywną opinię Państwowej Inspekcji Pracy o przystosowaniu stanowiska do potrzeb osoby niepełnosprawnej. Warto pamiętać, że zwrotowi podlegają tylko koszty poniesione po zawarciu umowy ze starostą.
Ulgi we wpłatach na PFRON
Zatrudnianie osób niepełnosprawnych może przynieść pracodawcom znaczące oszczędności w postaci ulg we wpłatach na PFRON. Firmy, które osiągają wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych na poziomie co najmniej 6%, są zwolnione z obowiązku dokonywania wpłat na Fundusz.
W przypadku szkół, uczelni i placówek opiekuńczo-wychowawczych wymagany wskaźnik wynosi 2%. Ponadto, pracodawcy mogą obniżyć swoje wpłaty na PFRON, kupując usługi lub produkty od firm zatrudniających odpowiednią liczbę osób niepełnosprawnych.
Wysokość obniżenia może sięgać nawet 50% należnej wpłaty. To rozwiązanie nie tylko pomaga w redukcji kosztów, ale również wspiera rozwój przedsiębiorstw zatrudniających osoby z niepełnosprawnościami.
Korzyści pozafinansowe dla pracodawcy
Zatrudnianie osób niepełnosprawnych niesie ze sobą również szereg korzyści pozafinansowych. Przede wszystkim, pracodawca zyskuje często lojalnych i zaangażowanych pracowników, którzy doceniają szansę na rozwój zawodowy. Osoby niepełnosprawne często wykazują się wysoką motywacją i sumiennością w wykonywaniu powierzonych zadań.
Ich obecność w zespole może pozytywnie wpłynąć na atmosferę pracy, ucząc innych pracowników empatii i współpracy. Ponadto, firma zatrudniająca osoby niepełnosprawne buduje swój pozytywny wizerunek jako organizacji odpowiedzialnej społecznie.
Może to przełożyć się na lepsze postrzeganie marki przez klientów i partnerów biznesowych. Różnorodność w miejscu pracy sprzyja też innowacyjności i kreatywności, co może przynieść firmie wymierne korzyści w postaci nowych pomysłów i rozwiązań.
Co zyskuje pracownik niepełnosprawny?
Osoby z niepełnosprawnościami zyskują możliwość aktywnego uczestnictwa w życiu zawodowym i społecznym, co pozytywnie wpływa na ich samoocenę i poczucie własnej wartości. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, pracownicy niepełnosprawni mają prawo do dodatkowych przywilejów. Wśród nich znajduje się skrócony czas pracy – 7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo dla osób z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności.
Ponadto, przysługuje im dodatkowa przerwa w pracy na gimnastykę oraz dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych rocznie. Osoby ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności mają również prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, nie częściej niż raz w roku, w wymiarze do 21 dni roboczych.
Jak zatrudnić osobę niepełnosprawną?
Proces zatrudnienia osoby niepełnosprawnej nie powinien znacząco odbiegać od standardowej procedury rekrutacyjnej. Kandydaci z niepełnosprawnościami mają prawo przejść przez wszystkie etapy rekrutacji, od złożenia CV po rozmowę kwalifikacyjną. Kluczowym elementem jest uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności, które określa stopień niepełnosprawności i wymagania dotyczące stanowiska pracy.
Pracodawca powinien dostosować miejsce pracy do potrzeb pracownika niepełnosprawnego, uwzględniając zalecenia zawarte w orzeczeniu. W trakcie procesu zatrudnienia ważne jest, aby pracodawca był otwarty na komunikację z kandydatem i gotowy do wprowadzenia niezbędnych modyfikacji w środowisku pracy. Warto pamiętać, że wiele osób niepełnosprawnych posiada wysokie kwalifikacje i może wnieść cenne umiejętności do zespołu.
Czym jest strategia CSR?
Zatrudnianie osób niepełnosprawnych stanowi istotny element realizacji strategii Społecznej Odpowiedzialności Biznesu (CSR). Firmy, które decydują się na zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami, nie tylko wypełniają swoje zobowiązania społeczne, ale również budują pozytywny wizerunek marki. Taka polityka zatrudnienia pokazuje, że firma jest wrażliwa na potrzeby różnych grup społecznych i aktywnie działa na rzecz inkluzji.
Przedsiębiorstwa zatrudniające osoby niepełnosprawne są często postrzegane jako oferujące stabilne zatrudnienie i dbające o swoich pracowników. To z kolei może przełożyć się na większe zainteresowanie ze strony potencjalnych klientów i partnerów biznesowych.
Ponadto, różnorodność w miejscu pracy sprzyja innowacyjności i kreatywności, co może przynieść firmie wymierne korzyści w postaci nowych pomysłów i rozwiązań. Zatrudnianie osób niepełnosprawnych to nie tylko spełnienie wymogów prawnych czy korzyści finansowe, ale przede wszystkim inwestycja w kapitał ludzki i budowanie społecznie odpowiedzialnego biznesu.