Otrzymanie awizo może budzić wiele pytań, szczególnie gdy spodziewamy się ważnej przesyłki, a nie mamy możliwości osobistego jej odebrania. W tym artykule wyjaśnimy, czym dokładnie jest awizo, kto może odebrać za nas przesyłkę oraz jakie zasady obowiązują przy odbiorze różnych typów korespondencji.
Czym jest awizo i jak długo można je odebrać?
Awizo to rodzaj powiadomienia, które informuje adresata o oczekującej na niego przesyłce w placówce pocztowej. Zazwyczaj jest ono dostarczane, gdy listonosz nie zastał nikogo pod wskazanym adresem lub gdy przesyłka jest zbyt duża, by zmieścić się w skrzynce pocztowej.
Na awizo znajdziemy istotne informacje, takie jak rodzaj przesyłki (np. list polecony, paczka czy przekaz pocztowy), datę próby doręczenia oraz adres placówki, w której możemy odebrać naszą korespondencję.
Standardowo mamy 7 dni roboczych na odebranie przesyłki od momentu otrzymania pierwszego awizo. Jeśli w tym czasie nie zgłosimy się na pocztę, listonosz podejmie drugą próbę doręczenia. W przypadku kolejnego niepowodzenia, zostawi drugie awizo, dając nam dodatkowe 7 dni na odbiór. Łącznie mamy więc 14 dni roboczych na odebranie przesyłki, zanim zostanie ona odesłana do nadawcy.
Kto może odebrać przesyłkę na podstawie awizo?
Zgodnie z obowiązującym prawem pocztowym, krąg osób uprawnionych do odbioru przesyłki jest szerszy niż tylko sam adresat. Oprócz adresata, przesyłkę może odebrać jego pełnomocnik lub każda osoba pełnoletnia zamieszkująca pod tym samym adresem. Ta zasada jest uregulowana w art. 37 pkt 3 Ustawy o prawie pocztowym z dnia 23 listopada 2012 r.
Warto jednak zaznaczyć, że adresat ma prawo zastrzec odbiór przesyłki wyłącznie do własnych rąk, składając odpowiednie oświadczenie w placówce pocztowej. W przypadku odbioru przesyłki w siedzibie poczty przez osobę zamieszkującą z adresatem, pracownik poczty może wymagać potwierdzenia wspólnego adresu zamieszkania. Najlepszym dowodem jest dowód osobisty z identycznym adresem zameldowania. Jeśli adresy się różnią, może być wymagane pełnomocnictwo. Należy pamiętać, że te zasady mogą się różnić w przypadku przesyłek sądowych lub urzędowych, które często podlegają bardziej restrykcyjnym regulacjom dotyczącym odbioru.
Art. 37 Pkt 1,2 Ustawy o prawie pocztowym z dnia 23 listopada 2012 r.
1. Przesyłkę pocztową lub kwotę pieniężną określoną w przekazie pocztowym doręcza się adresatowi pod adresem wskazanym na przesyłce, przekazie lub w umowie o świadczenie usługi pocztowej.
2. Przesyłka pocztowa, jeżeli nie jest nadana na poste restante, może być także wydana ze skutkiem doręczenia:
1) adresatowi:
a) do jego oddawczej skrzynki pocztowej, z wyłączeniem przesyłek rejestrowanych,
b) w placówce pocztowej, jeżeli podczas próby doręczenia przesyłki pocztowej adresat był nieobecny pod adresem wskazanym na przesyłce, przekazie pocztowym lub w umowie o świadczenie usługi pocztowej albo doręczenie za pomocą oddawczej skrzynki pocztowej nie jest możliwe,
c) w miejscu uzgodnionym przez adresata z operatorem pocztowym;
2) przedstawicielowi ustawowemu adresata lub pełnomocnikowi adresata upoważnionemu na podstawie pełnomocnictwa udzielonego na zasadach ogólnych lub na podstawie pełnomocnictwa pocztowego:
a) pod adresem wskazanym na przesyłce pocztowej, przekazie pocztowym lub w umowie o świadczenie usługi pocztowej,
b) w placówce pocztowej;
3) osobie pełnoletniej zamieszkałej razem z adresatem, jeżeli adresat nie złożył w placówce pocztowej zastrzeżenia w zakresie doręczenia przesyłki rejestrowanej lub przekazu pocztowego:
a) pod adresem wskazanym na przesyłce pocztowej, przekazie pocztowym lub w umowie o świadczenie usługi pocztowej,
b) w placówce pocztowej, po złożeniu na piśmie oświadczenia o zamieszkiwaniu razem z adresatem;
4) osobie uprawnionej do odbioru przesyłek pocztowych w urzędzie organu władzy publicznej, o którym mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 182, poz. 1228), jeżeli adresatem przesyłki jest dany organ władzy publicznej;
5) osobie uprawnionej do odbioru przesyłek pocztowych w podmiotach będących osobami prawnymi lub jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej, jeżeli adresatem przesyłki jest:
a) dana osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej,
b) niebędąca członkiem organu zarządzającego albo pracownikiem danej osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej osoba fizyczna w niej przebywająca;
6) kierownikowi jednostki organizacyjnej lub osobie fizycznej przez niego upoważnionej, jeżeli adresatem przesyłki pocztowej jest osoba fizyczna przebywająca w jednostce, w której ze względu na charakter tej jednostki lub powszechnie uznawany zwyczaj doręczenie przesyłki adresatowi jest znacznie utrudnione lub niemożliwe.
Pełnomocnictwo pocztowe – kiedy jest potrzebne i jak je uzyskać?
Pełnomocnictwo pocztowe to dokument, który umożliwia nam upoważnienie innej osoby do odbioru naszych przesyłek. Jest ono szczególnie przydatne, gdy przewidujemy dłuższą nieobecność lub gdy z różnych powodów nie możemy osobiście odbierać korespondencji.
Pełnomocnictwo pocztowe możemy ustanowić w trzech wariantach: jednorazowe, okresowe lub stałe. Koszt ustanowienia pełnomocnictwa zależy od jego rodzaju – jednorazowe kosztuje 6 zł, okresowe (za każdy miesiąc lub jego część) 8 zł, a stałe 26 zł.
Aby ustanowić pełnomocnictwo, musimy udać się do placówki pocztowej z dowodem osobistym oraz danymi osoby, którą chcemy upoważnić. W przypadku, gdy nasz stan zdrowia lub inne okoliczności uniemożliwiają nam osobiste stawienie się na poczcie, możemy sporządzić dokument w domu lub szpitalu. Pełnomocnictwo powinno zawierać nasze dane osobowe, dane osoby upoważnianej, okres obowiązywania pełnomocnictwa oraz rodzaje przesyłek, które pełnomocnik może odbierać w naszym imieniu.
Odbiór przesyłek sądowych i urzędowych
Przesyłki sądowe i urzędowe podlegają szczególnym regulacjom dotyczącym ich odbioru. W przypadku korespondencji z sądu lub prokuratury, zasady odbioru są najbardziej restrykcyjne. Taką przesyłkę może odebrać:
- wyłącznie adresat,
- jego przedstawiciel ustawowy (np. rodzic niepełnoletniego dziecka)
- w przypadku gdy adresatem jest adwokat lub radca prawny –osoba przez niego upoważniona na podstawie pełnomocnictwa pocztowego.
Nie ma możliwości odbioru takiej przesyłki przez małżonka, rodzeństwo czy dorosłe dzieci, nawet jeśli posiadają pełnomocnictwo pocztowe.
W postępowaniu cywilnym i sądowo-administracyjnym zasady są nieco mniej restrykcyjne. Przesyłkę może odebrać adresat, osoba upoważniona na podstawie pełnomocnictwa pocztowego, osoba uprawniona do reprezentacji przed sądem (w przypadku osób prawnych) lub upoważniony pracownik adresata będącego osobą prawną.
Ważne jest, aby pamiętać, że terminy na odbiór awizo w sprawach sądowych i urzędowych mogą się różnić od standardowych. W postępowaniu sądowo-administracyjnym na przykład, mamy 14 dni od pierwszego awizo na odebranie przesyłki, a nie 7 dni od drugiego awizo, jak w przypadku standardowych przesyłek.
Nieodebrane awizo w terminie – co dalej?
Nieodebranie awizowanej przesyłki w wyznaczonym terminie może mieć poważne konsekwencje, szczególnie w przypadku korespondencji urzędowej lub sądowej. W postępowaniach sądowych obowiązuje zasada tzw. fikcji doręczenia. Oznacza to, że jeśli nie odbierzemy przesyłki urzędowej lub sądowej w terminie, zostanie ona uznana za doręczoną ostatniego dnia tego terminu.
To może prowadzić do rozpoczęcia biegu terminów procesowych, np. terminu do zaskarżenia decyzji lub wniesienia odwołania, nawet jeśli faktycznie nie zapoznaliśmy się z treścią pisma. Przywrócenie takiego terminu jest często bardzo trudne lub wręcz niemożliwe.
W przypadku standardowych przesyłek, nieodebranie ich w terminie 14 dni roboczych skutkuje zwrotem do nadawcy. Może to oznaczać utratę ważnych informacji, dokumentów czy nawet szansy na odbiór zamówionego towaru. Dlatego tak istotne jest regularne sprawdzanie skrzynki pocztowej i odbieranie awizowanych przesyłek w terminie. Jeśli wiemy, że nie będziemy w stanie odebrać przesyłki osobiście, warto rozważyć ustanowienie pełnomocnictwa pocztowego dla zaufanej osoby.