Zawieszenie działalności gospodarczej to istotne, ale i radykalne rozwiązanie dla przedsiębiorców, którzy czasowo nie mogą lub nie chcą prowadzić swojej firmy. W tym artykule przedstawimy najważniejsze informacje dotyczące procedury zawieszenia, terminów oraz skutków prawnych i finansowych.
Czym jest zawieszenie działalności gospodarczej?
Zawieszenie działalności gospodarczej to tymczasowe wstrzymanie prowadzenia firmy, które pozwala przedsiębiorcy na zachowanie statusu podmiotu gospodarczego bez konieczności jej całkowitej likwidacji. To rozwiązanie jest szczególnie przydatne w sytuacjach, gdy przedsiębiorca boryka się z trudnościami finansowymi, brakiem zleceń lub planuje dłuższą przerwę w prowadzeniu biznesu.
Zawieszenie działalności umożliwia znaczne ograniczenie kosztów związanych z prowadzeniem firmy, takich jak składki ZUS czy zaliczki na podatek dochodowy, jednocześnie dając możliwość szybkiego wznowienia działalności w przyszłości.
Kto może zawiesić działalność gospodarczą?
Z możliwości zawieszenia działalności gospodarczej mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy nie zatrudniają pracowników. Jednakże istnieje wyjątek od tej reguły – przedsiębiorca może zawiesić działalność, jeśli zatrudnia wyłącznie pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim lub wychowawczym.
W przypadku spółek cywilnych, jawnych czy partnerskich, zawieszenie działalności przez jednego ze wspólników jest skuteczne tylko wtedy, gdy zostanie dokonane również przez pozostałych wspólników.
Uwaga! Zawieszenie działalności nie jest dostępne dla wszystkich form prawnych prowadzenia biznesu – przykładowo, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością czy spółki akcyjne nie mają takiej możliwości.
Terminy zawieszenia działalności
Zawieszenie działalności gospodarczej podlega określonym ramom czasowym, które musisz wziąć pod uwagę, planując tymczasowe wstrzymanie swojej firmy. Minimalny okres zawieszenia wynosi 30 dni, co oznacza, że nie możesz zawiesić działalności na krótszy czas.
Jeśli prowadzisz firmę zarejestrowaną w CEIDG, masz możliwość zawieszenia jej na czas nieokreślony. Natomiast w przypadku spółek zarejestrowanych w KRS, maksymalny okres zawieszenia to 24 miesiące. Warto zaznaczyć, że istnieje specjalna regulacja dla przedsiębiorców, którzy chcą sprawować osobistą opiekę nad dzieckiem – w tym przypadku możesz zawiesić działalność na okres do 36 miesięcy.
Zawieszenie działalności – krok po kroku
Proces zawieszenia działalności gospodarczej różni się w zależności od tego, czy Twoja firma jest zarejestrowana w CEIDG czy w KRS. Dla przedsiębiorców zarejestrowanych w CEIDG, procedura obejmuje złożenie wniosku CEIDG-1 o wpis informacji o zawieszeniu działalności gospodarczej.
Możesz to zrobić online na stronie www.ceidg.gov.pl, osobiście w urzędzie miasta lub gminy, albo wysłać wniosek pocztą. Jeśli Twoja firma jest zarejestrowana w KRS, musisz złożyć odpowiedni wniosek o zawieszenie wykonywania pozarolniczej działalności w Krajowym Rejestrze Sądowym. Wniosek ten jest dostępny na stronie ems.ms.gov.pl.
Pamiętaj, że data rozpoczęcia zawieszenia nie może być wcześniejsza niż dzień złożenia wniosku. Po otrzymaniu Twojego wniosku, ZUS automatycznie sporządzi niezbędne dokumenty, w tym wyrejestrowanie Cię jako płatnika składek (ZUS ZWPA) oraz wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA i ZUS ZCNA).
Co oznacza zawieszenie działalności?
Zawieszenie działalności gospodarczej niesie ze sobą szereg konsekwencji, które musisz wziąć pod uwagę. Przede wszystkim, w okresie zawieszenia nie możesz wykonywać działalności gospodarczej ani uzyskiwać z tego tytułu przychodów. Oznacza to, że nie wolno Ci świadczyć usług ani sprzedawać towarów związanych z Twoją zawieszoną działalnością.
Jednakże, masz prawo wykonywać czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, takie jak regulowanie zobowiązań powstałych przed zawieszeniem czy przyjmowanie należności. Możesz również zbywać własne środki trwałe i wyposażenie. Pamiętaj, że w czasie zawieszenia nadal podlegasz kontroli na zasadach przewidzianych dla aktywnych przedsiębiorców.
Obowiązki podatkowe w trakcie zawieszenia
Zawieszenie działalności wpływa na Twoje obowiązki podatkowe, ale nie zwalnia Cię z nich całkowicie. W okresie zawieszenia nie musisz obliczać i odprowadzać zaliczek na podatek dochodowy. Jednakże, jeśli uzyskasz jakiekolwiek przychody w tym czasie, na przykład ze sprzedaży środków trwałych, będziesz musiał rozliczyć je w pierwszym okresie po wznowieniu działalności.
Co ważne, nadal jesteś zobowiązany do złożenia rocznego zeznania podatkowego. W przypadku podatku VAT, co do zasady, nie masz obowiązku składania pliku JPK_V7 za okresy rozliczeniowe objęte zawieszeniem. Istnieją jednak wyjątki, np. gdy dokonujesz wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub importu usług. Pamiętaj, że w trakcie zawieszenia nadal możesz prowadzić księgę przychodów i rozchodów oraz ewidencjonować przychody, jeśli takie wystąpią.
Ubezpieczenia społeczne a zawieszenie działalności
Zawieszenie działalności gospodarczej ma znaczący wpływ na Twoje ubezpieczenia społeczne. Po złożeniu wniosku o zawieszenie, ZUS automatycznie wyrejestruje Cię z ubezpieczeń. Oznacza to, że w okresie zawieszenia nie musisz opłacać składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Jednak musisz pamiętać o kilku ważnych kwestiach. Po upływie 30 dni od zapłaty ostatniej składki na ubezpieczenie zdrowotne tracisz prawo do świadczeń zdrowotnych. W tej sytuacji warto rozważyć dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne lub skorzystanie z ubezpieczenia członków Twojej rodziny.
Ponadto, okres zawieszenia działalności nie jest wliczany do stażu pracy uprawniającego do emerytury. Jeśli zatrudniasz pracowników, musisz pamiętać o ich wyrejestrowaniu z ubezpieczeń w ciągu 7 dni od daty ustania obowiązku ubezpieczeń, wykorzystując do tego formularze ZUS ZWUA i ZUS ZCNA.
Co można robić podczas zawieszenia działalności?
Mimo że w okresie zawieszenia nie możesz aktywnie prowadzić swojej działalności, istnieje szereg czynności, które są dozwolone i czasem nawet konieczne.
Możesz wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Oznacza to, że masz prawo przyjmować należności i regulować zobowiązania, które powstały przed datą zawieszenia.
Dopuszczalne jest również zbywanie własnych środków trwałych i wyposażenia. Co więcej, możesz uczestniczyć w postępowaniach sądowych, podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością prowadzoną przed zawieszeniem.
Masz także prawo osiągać przychody finansowe, w tym z działalności prowadzonej przed zawieszeniem. Pamiętaj jednak, że nie możesz wykonywać na podstawie umowy zlecenia lub o dzieło tych samych usług, które wchodziły w zakres Twojej zawieszonej działalności gospodarczej.
Wznowienie działalności gospodarczej
Proces wznowienia działalności gospodarczej jest równie ważny jak jej zawieszenie. Aby wznowić działalność, musisz złożyć odpowiedni wniosek. Jeśli Twoja firma jest zarejestrowana w CEIDG, złóż wniosek CEIDG-1 o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej. Możesz to zrobić online, osobiście w urzędzie miasta lub gminy, albo wysłać wniosek pocztą.
Dla przedsiębiorców zarejestrowanych w KRS, procedura obejmuje złożenie odpowiedniego wniosku o wznowienie działalności w Krajowym Rejestrze Sądowym. Pamiętaj, że jeśli we wniosku o zawieszenie wskazałeś datę wznowienia, działalność zostanie automatycznie wznowiona w tym dniu bez konieczności składania dodatkowego wniosku.
Po wznowieniu działalności, musisz pamiętać o kilku ważnych krokach. Przede wszystkim, powinieneś ponownie zarejestrować się jako płatnik składek w ZUS. Jeśli zatrudniasz pracowników, musisz ich ponownie zgłosić do ubezpieczeń. Warto również sprawdzić, czy nie zmieniły się przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej w czasie, gdy Twoja firma była zawieszona.
Wznowienie działalności oznacza również powrót do regularnego opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz zaliczek na podatek dochodowy. Jeśli w okresie zawieszenia korzystałeś z dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego, pamiętaj o jego wypowiedzeniu.
W kontekście podatku VAT, jeśli w okresie zawieszenia nie składałeś plików JPK_V7, a prowadziłeś ewidencję zakupów, powinieneś wykazać je zbiorczo w pierwszej deklaracji złożonej po wznowieniu działalności. To pozwoli Ci na odliczenie VAT od kosztów poniesionych w okresie zawieszenia.
Wznowienie działalności to dobry moment na przegląd Twojej strategii biznesowej. Zastanów się, czy Twój model biznesowy nadal jest aktualny, czy może wymaga pewnych modyfikacji. Może warto rozważyć wprowadzenie nowych usług lub produktów, które pomogą Ci szybciej wrócić na rynek i odbudować pozycję Twojej firmy.
Podsumowanie – najważniejsze kwestie
- Minimalny okres zawieszenia to 30 dni, maksymalny dla spółek w KRS to 24 miesiące, a dla firm w CEIDG można zawiesić bezterminowo.
- Zawieszenie działalności jest możliwe tylko dla przedsiębiorców niezatrudniających pracowników lub zatrudniających wyłącznie osoby na urlopach macierzyńskich czy wychowawczych.
- W okresie zawieszenia przedsiębiorca nie opłaca składek ZUS ani zaliczek na podatek dochodowy, ale traci prawo do świadczeń zdrowotnych po 30 dniach.
- Podczas zawieszenia można wykonywać czynności zabezpieczające źródło przychodów, regulować wcześniejsze zobowiązania i zbywać środki trwałe.
- Wznowienie działalności wymaga złożenia odpowiedniego wniosku, ponownej rejestracji w ZUS i aktualizacji obowiązków podatkowych.