Norma EN388:2016 to kluczowy standard w dziedzinie bezpieczeństwa pracy, określający wymagania dla rękawic ochronnych stosowanych w środowiskach, gdzie występują zagrożenia mechaniczne. Zrozumienie tej normy jest niezbędne dla pracodawców, pracowników oraz specjalistów BHP, aby zapewnić odpowiednią ochronę rąk w miejscu pracy.
Czym jest norma EN388:2016?
Norma EN388:2016 to europejski standard, który definiuje wymagania, metody badań, oznakowanie oraz informacje dostarczane przez producenta dla rękawic ochronnych zabezpieczających przed zagrożeniami mechanicznymi. Obejmuje ona szeroki zakres potencjalnych niebezpieczeństw, takich jak ścieranie, przecięcie ostrzem, rozdarcie oraz przebicie.
Norma ta została zaktualizowana w 2016 roku, wprowadzając istotne zmiany w metodologii testowania oraz dodając nowe parametry oceny.
W ramach normy EN388:2016 rękawice poddawane są rygorystycznym testom laboratoryjnym, które symulują różne rodzaje zagrożeń mechanicznych. Wyniki tych testów są przedstawiane w formie piktogramu z szeregiem cyfr i liter, co pozwala użytkownikom na szybką ocenę poziomu ochrony oferowanego przez dane rękawice. Każda z tych cyfr odpowiada konkretnemu parametrowi ochrony, a im wyższa wartość, tym lepsze zabezpieczenie.
Główne aspekty normy EN388:2016
Norma EN388:2016 koncentruje się na pięciu głównych aspektach ochrony mechanicznej, które są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników rękawic.
Pierwszym z nich jest odporność na ścieranie, mierzona liczbą cykli potrzebnych do przetarcia próbki materiału rękawicy. Test ten symuluje stopniowe zużycie rękawic podczas codziennego użytkowania i pozwala ocenić ich trwałość.
Drugim aspektem jest odporność na przecięcie, która jest badana za pomocą dwóch różnych metod. Pierwsza metoda, znana jako test Couptest, polega na określeniu liczby cykli, jakie są potrzebne do przecięcia próbki materiału przy stałym nacisku. Druga metoda, wprowadzona w aktualizacji normy z 2016 roku, wykorzystuje test ISO 13997, który mierzy siłę potrzebną do przecięcia próbki przy jednym ruchu ostrza. Ta dodatkowa metoda jest szczególnie istotna dla materiałów o wysokiej odporności na przecięcie, które mogą szybko stępić ostrze używane w teście Couptest.
Trzecim ważnym parametrem jest odporność na rozdarcie, która określa siłę niezbędną do rozerwania próbki materiału. Ten test symuluje sytuacje, w których rękawica może zostać pochwycona lub zaczepiona o ostre krawędzie, co mogłoby prowadzić do jej rozdarcia.
Czwartym aspektem jest odporność na przekłucie, mierzona siłą potrzebną do przebicia próbki standaryzowanym ostrzem. Test ten odzwierciedla potencjalne zagrożenia związane z ostrymi przedmiotami, takimi jak gwoździe czy odłamki metalu.
Ostatnim, piątym aspektem, wprowadzonym w normie EN388:2016, jest ochrona przed uderzeniami. Ten opcjonalny test, zgodny z normą EN13594:2015, ocenia zdolność rękawic do rozpraszania energii uderzenia. Jeśli rękawice przejdą ten test pomyślnie, otrzymują dodatkowe oznaczenie „P” w piktogramie normy.
Jak czytać oznaczenia zgodne z normą EN388:2016?
Oznaczenie rękawic zgodnie z normą EN388:2016 stanowi istotny element w procesie wyboru odpowiednich środków ochrony indywidualnej. Piktogram, który znajdziemy na rękawicach, zawiera symbol normy EN388 w postaci ikony rękawicy oraz szereg cyfr i liter, które informują o poziomach ochrony przed różnymi zagrożeniami mechanicznymi.
Pierwsze cztery cyfry w oznaczeniu odnoszą się do klasycznych testów mechanicznych. Pierwsza cyfra, w skali od 1 do 4, określa odporność na ścieranie. Druga cyfra, w zakresie od 1 do 5, informuje o odporności na przecięcie zgodnie z testem Couptest. Trzecia cyfra, również w skali od 1 do 4, wskazuje na odporność na rozdarcie. Czwarta cyfra, w takim samym zakresie, dotyczy odporności na przekłucie.
Po tych czterech cyfrach może pojawić się litera, od A do F, która reprezentuje poziom odporności na przecięcie zgodnie z nowym testem ISO 13997. Jest to szczególnie istotne dla rękawic wykonanych z materiałów o wysokiej odporności na przecięcie, które mogą szybko stępić ostrze w tradycyjnym teście Couptest. Litera A oznacza najniższy poziom ochrony, podczas gdy F wskazuje na najwyższą odporność na przecięcie.
Na końcu oznaczenia może pojawić się litera P, która informuje, że rękawice przeszły dodatkowy test na ochronę przed uderzeniami. Jest to opcjonalny test, ale jego obecność świadczy o tym, że rękawice oferują dodatkową ochronę w sytuacjach, gdzie występuje ryzyko uderzeń.
Przykładowe oznaczenie rękawic może wyglądać następująco: EN388: 4 3 4 2 C P. W tym przypadku cyfry i litery oznaczają kolejno: 4 – wysoki poziom odporności na ścieranie, 3 – średni poziom odporności na przecięcie (test Couptest), 4 – wysoki poziom odporności na rozdarcie, 2 – niski poziom odporności na przekłucie, C – średni-wyższy poziom odporności na przecięcie (test ISO 13997), P – pozytywny wynik testu ochrony przed uderzeniami.
Zastosowanie normy EN388:2016
Norma EN388:2016 znajduje szerokie zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu i sektorach gospodarki. W budownictwie, gdzie pracownicy często mają do czynienia z ostrymi krawędziami, ciężkimi materiałami i narzędziami tnącymi, rękawice o wysokich parametrach odporności na przecięcie i przebicie są niezbędne. W przemyśle metalowym, gdzie występuje ryzyko skaleczenia ostrymi krawędziami metalu, kluczowa jest wysoka odporność na przecięcie i rozdarcie.
W przemyśle spożywczym, gdzie higiena jest równie ważna jak ochrona mechaniczna, stosuje się rękawice o zrównoważonych parametrach, które zapewniają odpowiednią ochronę, nie ograniczając przy tym zręczności. W branży motoryzacyjnej, gdzie pracownicy mają kontakt z ostrymi elementami i chemikaliami, niezbędne są rękawice o wysokiej odporności na przecięcie i ścieranie.
Pamiętajmy, że norma EN388:2016 nie ogranicza się tylko do typowych środowisk przemysłowych. Znajduje ona zastosowanie również w sektorze usług, np. w sprzątaniu czy konserwacji, gdzie pracownicy mogą być narażeni na różnorodne zagrożenia mechaniczne.
Jak dobrać rękawice ochronne?
Proces doboru odpowiednich rękawic ochronnych wymaga dokładnej analizy zagrożeń występujących na danym stanowisku pracy. Pierwszym krokiem jest identyfikacja wszystkich potencjalnych ryzyk mechanicznych. Następnie, należy określić, które parametry ochrony są najważniejsze dla danego środowiska pracy.
Przy wyborze rękawic musimy wziąć pod uwagę nie tylko poziomy ochrony, ale także komfort użytkowania. Rękawice, które są niewygodne lub ograniczają zręczność, mogą być niechętnie noszone przez pracowników, co zmniejsza ich skuteczność jako środka ochrony osobistej.
Warto również uwzględnić dodatkowe wymagania, takie jak odporność na temperaturę, przewodność elektryczną czy kompatybilność z substancjami chemicznymi, jeśli takie zagrożenia występują w środowisku pracy. Pamiętajmy, że norma EN388:2016 dotyczy tylko ochrony mechanicznej, a inne aspekty bezpieczeństwa mogą wymagać dodatkowych certyfikacji.
Zmiany w normie EN388:2016 w porównaniu do wcześniejszych wersji
Aktualizacja normy EN388 w 2016 roku wprowadziła kilka istotnych zmian, które zwiększyły dokładność i wiarygodność testów. Jedną z najważniejszych modyfikacji było wprowadzenie nowego testu odporności na przecięcie ISO 13997. Test ten został dodany, ponieważ tradycyjny test Couptest okazał się niewystarczający dla materiałów o wysokiej odporności na przecięcie, które szybko tępiły ostrze testowe.
Zmieniono również procedurę testu odporności na ścieranie. W nowej wersji normy stosuje się papier ścierny Klingspor PL31B 180 zamiast wcześniej używanego Oakey Grade F2 100 grit. Ta zmiana zapewnia większą powtarzalność i dokładność wyników testu.
Ponadto, wprowadzono opcjonalny test ochrony przed uderzeniami, zgodny z normą EN13594:2015. Test ten pozwala ocenić zdolność rękawic do rozpraszania energii uderzenia, co jest szczególnie istotne w środowiskach, gdzie występuje ryzyko upadku ciężkich przedmiotów na dłonie pracowników.
Te zmiany w normie EN388:2016 przyczyniły się do bardziej precyzyjnej oceny właściwości ochronnych rękawic, szczególnie w przypadku zaawansowanych materiałów o wysokiej odporności na przecięcie. Dzięki temu użytkownicy mogą być pewni, że wybrane przez nich rękawice rzeczywiście zapewniają deklarowany poziom ochrony.
Należy podkreślić, że aktualizacja normy nie oznacza automatycznie, że rękawice certyfikowane zgodnie z wcześniejszą wersją stały się niebezpieczne lub nieodpowiednie. Jednakże, przy wyborze nowych rękawic ochronnych, warto zwrócić uwagę na te testowane zgodnie z najnowszą wersją normy, aby mieć pewność, że zapewniają one najwyższy możliwy poziom ochrony zgodnie z aktualnymi standardami.
Zobacz również: Norma EN166 i pochodne – ochrona oczu i twarzy