Z tego artykułu dowiesz się, że:
- Urlop okolicznościowy przysługuje Ci w wymiarze 2 dni przy własnym ślubie, narodzinach dziecka lub śmierci najbliższej rodziny (małżonek, dzieci, rodzice) oraz 1 dnia przy ślubie dziecka lub śmierci dalszych krewnych (rodzeństwo, teściowie, dziadkowie).
- Pracując w kilku firmach na umowę o pracę, możesz wykorzystać urlop okolicznościowy u każdego pracodawcy niezależnie – wymiar etatu nie ma znaczenia.
- Musisz złożyć wniosek o urlop okolicznościowy możliwie blisko terminu wydarzenia (ślub, narodziny, pogrzeb) i potwierdzić je odpowiednim dokumentem (akt stanu cywilnego).
- Przy zatrudnieniu w kilku miejscach najlepiej, aby dni urlopu okolicznościowego pokrywały się ze sobą, choć przepisy nie regulują tej kwestii jednoznacznie.
- Uprawnienie do urlopu okolicznościowego przysługuje wyłącznie na podstawie umowy o pracę – w przypadku umów cywilnoprawnych (zlecenie, B2B) tylko jeśli zostało to zapisane w umowie.
Urlop okolicznościowy to szczególne uprawnienie pracownicze, które przysługuje w związku z ważnymi wydarzeniami rodzinnymi. Zastanawiasz się, jak wygląda kwestia tego uprawnienia, gdy pracujesz w kilku miejscach jednocześnie? Wyjaśniamy wszystkie aspekty tego zagadnienia.
Czym jest urlop okolicznościowy?
Urlop okolicznościowy to specjalne zwolnienie od pracy, które reguluje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 roku. Podstawą prawną jego udzielania nie jest bezpośrednio Kodeks pracy, ale właśnie wspomniane rozporządzenie ministerialne.
Trzeba podkreślić, że urlop ten przysługuje wyłącznie w trzech przypadkach: przy narodzinach dziecka, ślubie oraz śmierci bliskiej osoby. Istotne jest również, że rozwód lub unieważnienie małżeństwa nie są okolicznościami uprawniającymi do skorzystania z tego typu zwolnienia.
Możesz wykorzystać to uprawnienie wielokrotnie, w zależności od liczby zdarzeń rodzinnych i członków rodziny. Pamiętaj jednak, że jest to Twoje prawo, a nie obowiązek – możesz, ale nie musisz z niego korzystać.
Zobacz również: Urlop okolicznościowy na komunię dziecka – przysługuje czy nie?
Zasady przyznawania urlopu okolicznościowego
Pracodawca musi udzielić Ci urlopu okolicznościowego, jeśli złożysz odpowiedni wniosek. To Ty jako pracownik musisz poinformować pracodawcę o chęci skorzystania z tego uprawnienia – firma nie ma obowiązku sama dopytywać o okoliczności uprawniające do otrzymania wolnego. Ważne jest również, że pracodawca może poprosić Cię o przedstawienie dokumentów potwierdzających dane wydarzenie.
Najczęściej będą to akty stanu cywilnego – akt urodzenia, akt małżeństwa czy akt zgonu. W niektórych przypadkach może to być także orzeczenie sądowe, na przykład stwierdzające czyjąś śmierć. To uprawnienie przysługuje Ci niezależnie od rodzaju wykonywanej pracy, zajmowanego stanowiska czy wymiaru etatu – kluczowe jest jedynie to, żeby łączył Cię z pracodawcą stosunek pracy.
Umowy cywilnoprawne, takie jak umowa zlecenie, umowa o dzieło czy kontrakt B2B, nie dają automatycznego prawa do urlopu okolicznościowego, chyba że zostało to wyraźnie zapisane w umowie.
Wymiar urlopu okolicznościowego
Przepisy jasno określają długość urlopu okolicznościowego. W przypadku Twojego ślubu, narodzin Twojego dziecka lub śmierci i pogrzebu najbliższych członków rodziny (małżonek, dziecko, rodzice, ojczym, macocha) otrzymasz 2 dni wolnego. Natomiast przy ślubie Twojego dziecka lub śmierci i pogrzebie dalszych krewnych (siostra, brat, teściowie, dziadkowie) oraz osób pozostających na Twoim utrzymaniu przysługuje Ci 1 dzień urlopu.
Jesteś zatrudniony w niepełnym wymiarze godzin? Nie ma to znaczenia – wymiar urlopu okolicznościowego jest taki sam dla wszystkich pracowników, niezależnie od wielkości etatu.
Zobacz również: Urlop na umowie B2B – czy i kiedy przysługuje?
Urlop okolicznościowy w kilku firmach
Pracujesz jednocześnie u kilku pracodawców? Mamy dla Ciebie istotną informację – możesz skorzystać z urlopu okolicznościowego w każdej z firm. Przepisy nie wprowadzają żadnych ograniczeń w tej kwestii.
Oznacza to, że ta sama okoliczność (na przykład Twój ślub) uprawnia Cię do otrzymania wolnego w każdym miejscu zatrudnienia. Twój pracodawca nie może odmówić Ci udzielenia urlopu tylko dlatego, że wykorzystałeś już takie wolne w innej firmie. Pamiętaj jednak, że urlop okolicznościowy powinien być wykorzystany w terminie bliskim wydarzeniu, które stanowi podstawę jego udzielenia.
Terminy wykorzystania urlopu okolicznościowego
Ważnym aspektem urlopu okolicznościowego jest kwestia jego terminów. Eksperci prawni rekomendują, aby dni wolne w różnych miejscach pracy pokrywały się ze sobą. Ma to swoje praktyczne uzasadnienie – jeśli w jednej firmie korzystasz ze zwolnienia, a w drugiej musisz przyjść do pracy, urlop okolicznościowy traci swój pierwotny cel.
Jednak przepisy nie regulują tej kwestii jednoznacznie. Możesz więc wnioskować o urlop w różne dni, na przykład przed uroczystością i po niej. Pracodawca teoretycznie może nie zgodzić się na takie rozwiązanie, jednak musi uzasadnić swoją decyzję.
Wymagane dokumenty i formalności
Aby skorzystać z urlopu okolicznościowego, musisz złożyć odpowiedni wniosek w każdej firmie, w której pracujesz. Pracodawca ma prawo wymagać od Ciebie dokumentów potwierdzających okoliczność, na którą się powołujesz. Zwykle są to akty stanu cywilnego.
Trzeba podkreślić, że brak wymaganych dokumentów może skutkować uznaniem Twojej nieobecności za nieusprawiedliwioną. Istotne jest również, aby zadbać o odpowiednie terminy – wnioskowanie o urlop okolicznościowy długo po danym wydarzeniu (na przykład rok po ślubie) może spotkać się z odmową.
Zobacz również: Które urlopy bezpłatne zalicza się do okresu zatrudnienia?
Częste pytania i wątpliwości
Wymiar urlopu okolicznościowego jest niezależny od wymiaru Twojego etatu. Nawet jeśli pracujesz na pół etatu, przysługują Ci takie same prawa jak pracownikom pełnoetatowym. Ważne jest również, że prawo do urlopu okolicznościowego mają wyłącznie osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę.
Jeśli świadczysz usługi w oparciu o umowę zlecenie czy kontrakt B2B, takie uprawnienie będzie Ci przysługiwać tylko wtedy, gdy zostało to wyraźnie zapisane w umowie. Pamiętaj, że każdy stosunek pracy to odrębne uprawnienia – dotyczy to nie tylko urlopu okolicznościowego, ale także innych świadczeń pracowniczych.