Wypadki w drodze do pracy lub z pracy to zdarzenia, które mogą spotkać każdego pracownika. W tym artykule wyjaśnimy, jak postępować w takiej sytuacji, jakie prawa przysługują poszkodowanemu oraz jakie obowiązki ma pracodawca.
Definicja wypadku w drodze do pracy lub z pracy
Wypadek w drodze do pracy lub z pracy to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło podczas przemieszczania się pracownika z domu do miejsca pracy lub z pracy do domu. Ustawa precyzuje, że droga ta powinna być najkrótsza lub najdogodniejsza komunikacyjnie.
Możliwe są również uzasadnione przerwy, np. w celu odebrania dziecka z przedszkola czy zrobienia niezbędnych zakupów. Za początek drogi do pracy uznaje się moment przekroczenia progu domu, a za koniec – wejście na teren zakładu pracy.
Analogicznie, droga z pracy rozpoczyna się od opuszczenia terenu firmy, a kończy przy wejściu do domu. Warto zaznaczyć, że definicja ta obejmuje również drogę do miejsca innego zatrudnienia, wykonywania zadań społecznych, spożywania posiłków czy odbywania nauki.
Procedura zgłaszania i dokumentowania wypadku
Jeśli uległeś wypadkowi w drodze do pracy lub z pracy, powinieneś jak najszybciej poinformować o tym swojego pracodawcę. Nie ma określonej formy tego zawiadomienia – możesz zrobić to ustnie lub pisemnie.
Następnie pracodawca ma obowiązek sporządzić kartę wypadku w drodze do pracy lub z pracy. Dokument ten musi zostać wypełniony w ciągu 14 dni od otrzymania informacji o zdarzeniu. Pracodawca sporządza dwa egzemplarze karty – jeden dla poszkodowanego pracownika lub członka jego rodziny, drugi do przechowywania w dokumentacji powypadkowej.
Uznanie zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy opiera się na oświadczeniu poszkodowanego lub świadków, informacjach od służb badających okoliczności zdarzenia oraz ustaleniach osoby sporządzającej kartę. Jeśli pracodawca odmawia uznania zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy, musi to odpowiednio uzasadnić.
Świadczenia przysługujące poszkodowanemu pracownikowi
W przypadku wypadku w drodze do pracy lub z pracy przysługuje Ci szereg świadczeń. Przede wszystkim, masz prawo do zasiłku chorobowego już od pierwszego dnia ubezpieczenia, bez konieczności przechodzenia przez okres wyczekiwania. Za czas zwolnienia lekarskiego otrzymasz wynagrodzenie chorobowe w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku, co dotyczy również okresu pobytu w szpitalu.
Jeśli Twoja niezdolność do pracy będzie trwała dłużej niż 33 dni (lub 14 dni, jeśli ukończyłeś 50 lat), od kolejnego dnia będziesz otrzymywał zasiłek chorobowy, również w wysokości 100% podstawy wymiaru. Okres zasiłkowy trwa standardowo 182 dni, a w przypadku niezdolności do pracy w trakcie ciąży – 270 dni.
Po wyczerpaniu okresu zasiłkowego, jeśli nadal nie możesz wrócić do pracy, masz prawo ubiegać się o świadczenie rehabilitacyjne. W przypadku wypadku w drodze do pracy, świadczenie to przyznawane jest na zasadach ogólnych – przez pierwsze 3 miesiące wynosi 90% podstawy wymiaru, a przez pozostały okres 75%.
Wypadek w drodze do pracy lub z pracy a wypadek przy pracy – różnice
W przeciwieństwie do wypadku przy pracy, w przypadku wypadku w drodze do pracy/z pracy nie przysługuje Ci jednorazowe odszkodowanie z ZUS. Nie masz również prawa do takich świadczeń jak zasiłek wyrównawczy, renta z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem, renta szkoleniowa czy dodatkowe świadczenia dla członków rodziny w przypadku śmierci ubezpieczonego.
Jeśli w wyniku wypadku w drodze staniesz się całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy, możesz ubiegać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy z ogólnego stanu zdrowia, a nie rentę wypadkową. Oznacza to, że po osiągnięciu wieku emerytalnego, renta ta zostanie automatycznie zamieniona na emeryturę.
Warto również zauważyć, że wypadki w drodze do pracy lub z pracy nie są uwzględniane w formularzu ZUS IWA, który wpływa na wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe płaconej przez pracodawcę.
Jak uzyskać dodatkowe odszkodowanie?
Choć w przypadku wypadku w drodze do pracy lub z pracy nie przysługuje Ci jednorazowe odszkodowanie z ZUS, istnieją inne możliwości uzyskania rekompensaty finansowej.
Przede wszystkim, sprawdź, czy jesteś objęty grupowym ubezpieczeniem w swojej firmie. Wiele polis tego typu przewiduje wypłatę odszkodowania również za szkody powstałe w wyniku wypadku w drodze do pracy lub z pracy. Jeśli tak jest w Twoim przypadku, skontaktuj się z ubezpieczycielem lub osobą odpowiedzialną za ubezpieczenia w Twojej firmie, aby dowiedzieć się więcej o procedurze zgłaszania roszczenia.
Ponadto, w zależności od okoliczności wypadku, możesz mieć prawo do ubiegania się o odszkodowanie i zadośćuczynienie od innych podmiotów. Na przykład, jeśli do wypadku doszło w wyniku kolizji drogowej, możesz dochodzić roszczeń od sprawcy wypadku lub jego ubezpieczyciela. Jeśli przyczyną wypadku był zły stan drogi, np. śliska, niezabezpieczona nawierzchnia, rozważ wystąpienie z roszczeniem do zarządcy drogi.
Pamiętaj, że w takich sytuacjach kluczowe jest zebranie jak największej ilości dowodów potwierdzających okoliczności wypadku – mogą to być zdjęcia z miejsca zdarzenia, zeznania świadków czy raport policyjny, jeśli został sporządzony. Warto również podkreślić, że nie masz możliwości dochodzenia roszczeń odszkodowawczych od pracodawcy w ramach postępowania cywilnego, ponieważ wypadek w drodze do pracy lub z pracy nie ma bezpośredniego związku ze świadczoną pracą.